Türkiye, Libya çatışmasında bir oyuncu olarak yer almaya çalışıyor
Türkiye tarafından desteklenen Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti'ne (UMH) bağlı güçler arka arkaya kazanılan bir dizi seri zaferin ardından, zor seçimlerle karşı karşıya bulunan Mareşal Halife Hafter’in kazanımlarını yok etmeye çalışıyor. Türkiye destekli güçlerin bu hafta içinde Libya’nın batısında kazandığı ardışık zaferler dizisi, Türkiye'nin de buradaki diğer yabancı güçlerle birlikte etkili bir oyuncu olmaya başladığına işaret ediyor.
Türk silahlarıyla desteklenen UMH güçerli, geçtiğimiz Pazartesi günü başkent Trablus'un batısında yer alan büyük bir hava üssünü ele geçirmeyi başardı. İnsansız hava araçları ülkeye yeni ulaşan Rus hava savunma bataryalarını imha ederken, Mareşal Halife Hafter’e bağlı güçleri Trablus'un güneyindeki ana şehirlerin birinden çıkarmak için saldırılar düzenlendi. Bu zaferler, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından desteklenen Trablus hükümetinin yaşadığı aksaklıkların açık bir yansımasıdır. Nitekim hükümete bağlı olan güçler, Hafter komutanlığındaki güçlerin şiddetli bir kuşatması altında bitkin düşmüş görünüyordu.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ocak ayından itibaren ülkeye askeri teçhizat gönderdi. Bu doğrudan askeri müdahale, Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılışından bu yana geçen bir asırlık sürede, petrol kaynakları bakımından zengin olan Libya'daki en güçlü Türk hamlesi olarak değerlendiriliyor.
Hafter güçlerini aşağılama adımı
Mareşal Halife Hafter, bir yıldan daha fazla bir süre önce Libya'nın başkenti Trablus'un kontrolünü ele geçirmek için büyük bir saldırı başlattı. O sıra askeri çatışmada eli oldukça güçlü görünüyordu. Çünkü Rusya gibi harici güçler tarafından destekleniyordu. Ancak geçtiğimiz Çarşamba günü UMH’ye bağlı güçler, son çatışmalarda ele geçirilen hava savunma sistemini sergilemek üzere başkent Trablus'ta bir yürüyüşe çıkarak Mareşal Halife Hafter’i destekleyen dış güçleri aşağılamaya yönelik bir adım attı.
Hafter’e bağlı güçler geçtiğimiz Perşembe günü Trablus'un güneyinde bulunan Alasaba kentinden çıkarıldı. Başkent Trablus'un 60 mil dışında yer alan şehir, ulusal ordu güçlerinin kontrolü altında olan küçük bir stratejik şehirdir.
BM’nin endişesi
BM Libya Özel Temsilcisi Stephanie Williams, BM Güvenlik Konseyi’ni ‘buradaki savaşın büyüyeceği, derinleşeceği ve Libya halkı için yıkıcı sonuçları olacağı’ konusunda uyardı. BM Güvenlik Konseyini video konferans yoluyla bilgilendiren Williams, sofistike silahlarla askeri yığınakların yapıldığına şahit olduklarını ve her iki tarafta da yabancı paralı askerler kullanıldığını belirtti.
Bu hafta elde edilen Türk kazanımları savaşın gidişatını kendi lehine değiştirmiş gibi görünse de nihai bir sonuca varmak için henüz erken. Zira Libya çatışmasındaki oyuncuların pozisyonları, merhum Albay Muammer Kaddafi’nin ve rejiminin 2011'de çökmesinden bu yana değişiyor.
76 yaşındaki Mareşal Hafter, önceki gün yaptığı açıklamada Trablus'taki Türk askeri hedeflerine yönelik ‘Libya tarihindeki en büyük hava saldırısını’ düzenleyeceğini söyledi. Fakat Hafter’in bir sonraki adımı, kendisini destekleyen dış taraflarla yapacağı istişarelerinin ardından belirlenecek.
Bloomberg News’e konuşan Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) İçişleri Bakanı Fethi Başağa, Rusya'nın Suriye'deki Hımeymim hava üssünden kalkan Sovyet yapımı en az 6 ‘Mig-29’ ve 2 ‘Su-24’ savaş uçağını ülkenin doğusundaki gayrimeşru silahlı güçlerin lideri Hafter'e ulaştırdığını bildirmişti. Avrupalı bir yetkili ise eline bu türde raporların ulaştığını, ancak bu uçakların Rusya veya Suriye hava kuvvetlerine ait olup olmadıklarının belirsiz olduğunu söyledi.
Rusya'nın kartı
Rusya'dan gelecek herhangi bir askeri müdahale, bugüne kadar ülke içinde ciddi bir nüfuzu bulunan Rus liderliği tarafından şiddetli bir askeri tırmanış mesabesinde olacak. Bu müdahale, Kremlin'le yakından ilişkili olan Wagner Grubu'ndan birimlerin konuşlandırılmasıyla yapılacak. Ayrıca Avrupalı yetkili, Rus savaşçılarla ilgili durumun -büyük ihtimalle- Kremlin'den Ankara'ya ‘mevcut askeri tırmanışı düşürme gerekliliği yönünde gönderilen bir sinyal’ mesabesinde olacağını ifade etti.
Rus liderliği söz konusu haberlere dair herhangi bir yorum yapmadı. Ancak Rusya Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile Türk mevkidaşı Mevlüt Çavuşoğlu arasında telefon görüşmesi gerçekleşti. Taraflar, Birleşmiş Milletler tarafından denetlenen siyasi sürecin yeniden başlamasıyla birlikte Libya'da derhal ateşkes sağlanması çağrısında bulundular.
